Restrukturyzacja spółek – kiedy warto ją przeprowadzić?

Restrukturyzacja spółek przestała być dziś tematem tabu – wręcz przeciwnie, staje się realnym narzędziem dla przedsiębiorców, którzy nie chcą ogłosić upadłości, ale potrzebują oddechu finansowego. Szczególną popularność zyskały uproszczone formy restrukturyzacji, które pozwalają szybko uzyskać ochronę przed egzekucją i zawrzeć układ z wierzycielami. Kto może z nich skorzystać, jak wygląda proces, jakie są korzyści i zagrożenia? I co najważniejsze – czy firma w restrukturyzacji ma jakiekolwiek szanse na faktoring lub finansowanie bieżącej działalności? O tym w naszym materiale.

Na czym polega restrukturyzacja spółki?

Restrukturyzacja to formalny proces prawny, którego celem jest uniknięcie ogłoszenia upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami i przeprowadzenie działań naprawczych w firmie.

Zgodnie z prawem restrukturyzacyjnym (Dz.U. 2015 poz. 978), postępowanie może przybrać kilka form – od najbardziej zaawansowanego postępowania sanacyjnego, przez przyspieszone postępowanie układowe, aż po uproszczoną restrukturyzację.

Według danych z rynku (stan na I kwartał 2025 r.), w Polsce zanotowano ponad 1000 aktywnych postępowań restrukturyzacyjnych, z czego blisko 70% to postępowania uproszczone, najwięcej takich spraw dotyczy branży handlowej, budowlanej oraz transportowej.

W porównaniu z latami sprzed pandemii, skala restrukturyzacji wzrosła nawet kilkukrotnie – to pokazuje, że coraz więcej firm wybiera działania naprawcze zamiast biernego oczekiwania na upadłość.

Kto może przejść restrukturyzację?

Restrukturyzacja to działanie dla przedsiębiorstw, które mają trudności z bieżącą płynnością finansową, nie jest jeszcze niewypłacalna, ale jej sytuacja zbliża się do granicy upadłości. Co ważnego, trzeba udowodnić, że istnieje realna szansa na poprawę i zawarcie układu z wierzycielami.

Restrukturyzację mogą przeprowadzić: jednoosobowi przedsiębiorcy (JDG), spółki z o.o., S.A., spółki komandytowe, firmy rodzinne, inne podmioty, które mają zdolność do zaciągania zobowiązań i prowadzenia działalności gospodarczej.

Z restrukturyzacji nie mogą skorzystać podmioty, które są już w upadłości i nie mają żadnych realnych możliwości jej uniknięcia.

Uproszczona restrukturyzacja - co to jest?

Wprowadzona w czasie pandemii jako forma tymczasowa, uproszczona restrukturyzacja została przyjęta przez rynek z dużym entuzjazmem i na stałe wpisała się w prawną rzeczywistość. Uproszczona restrukturyzacja polega na tym, że nie jest tu potrzebne angażowanie sądu w pierwszej  fazie postępowania. Żeby więc zawrzeć układ z wierzycielami, nie trzeba uczestniczyć w długotrwałych rozprawach sądowych. Wystarczy obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, by przedsiębiorca uzyskał ochronę przed egzekucją. Taka uproszczona restrukturyzacja trwa zwykle nie dłużej niż 4 miesiące, a koszty są znacznie niższe niż przy pełnym postępowaniu sanacyjnym.

Jak wygląda proces restrukturyzacyjny – krok po kroku?

Proces restrukturyzacji obejmuje kilka kroków. Pierwszym jest wybór doradcy restrukturyzacyjnego, który pomaga w przeprowadzeniu całego procesu. W kolejnym kroku składa się wniosek restrukturyzacyjny i przygotowuje odpowiednie dokumenty. Po ich złożeniu pojawia się obwieszczenie o otwarciu postępowania. Od tego momentu zaczyna działać ochrona przed egzekucją. Wtedy przygotowuje się propozycja układu, a potem głosowanie wierzycieli nad układem. Na koniec trzeba poczekać na zatwierdzenie układu (w sądzie lub poza nim)

Warto pamiętać, że w czasie trwania postępowania firma nadal prowadzi działalność operacyjną, a kluczem do sukcesu jest zachowanie płynności i komunikacja z wierzycielami.

Co daje restrukturyzacja?

No dobrze, a po co w ogóle jest restrukturyzacja? Przede wszystkim to świetna ochrona przed komornikiem i egzekucjami – zawiesza egzekucje i windykacje na czas trwania procedury. Pozwala to uporządkować finanse i ułożyć realny plan spłat. Pozwala również zachować majątek firmy unikając konieczności przymusowej sprzedaży – jak w postępowaniu upadłościowym To sprawia, że można zachować majątek firmy i uniknąć bankructwa. Mówiąc wprost, zamiast sprzedawać majątek firmy w upadłości, może ona działać dalej i zarabiać.

Oczywiście, restrukturyzacja to również ryzyko. Przede wszystkim możliwa jest sytuacja, że wierzyciele nie poprą wniosku restrukturyzacyjnego i układ nie zostanie zatwierdzony. Sam proces restrukturyzacji kosztuje. Trzeba zapłacić doradcom, notariuszom, czyli za obsługę prawną. Problemem jest też to, że wiele banków automatycznie wyklucza podmioty w restrukturyzacji z procesów kredytowych – nawet jeśli mają dobrych kontrahentów i płynność. I tu pojawia się bardzo ważna kwestia. Dla wielu firm największym wyzwaniem w czasie restrukturyzacji jest zachowanie płynności finansowej. Potrzebują gotówki na opłacenie pracowników, surowców, bieżących faktur – a jednocześnie nie mają dostępu do kredytu.

Większość banków i dużych instytucji faktoringowych z automatu odrzuca wnioski firm w restrukturyzacji. Wynika to z polityki ryzyka i restrykcyjnych procedur.

Faktoring dla firm w restrukturyzacji

Monevia to nowoczesna firma faktoringowa, która nie wyklucza klientów tylko dlatego, że prowadzą postępowanie restrukturyzacyjne. Dla wielu z nich faktoring to szansa na odzyskanie równowagi finansowej i dotrzymanie zobowiązań układowych z wierzycielami. Każda firma jest tu oceniana pod kątem przebiegu restrukturyzacji i jakości odbiorców faktur, możliwe jest finansowanie faktur wystawianych rzetelnym kontrahentom. Oczywiście z racji podwyższonego ryzyka, opłaty za faktoring mogą być wyższe niż w standardowym przypadku ale nadal taka forma finansowania jest dostępna. Jakie zalety daje ta usługa finansowa? Przede wszystkim dostęp do kapitału obrotowego bez zaciągania nowych zobowiązań, możliwość finansowania bieżącej działalności (pensje, podatki) oraz realizacji bieżących kontraktów i zamówień, a także wywiązywanie się z zawartego układu i lepszą pozycję negocjacyjną wobec wierzycieli.

Restrukturyzacja spółki to dziś realna i coraz częściej wybierana ścieżka wyjścia z problemów finansowych. W szczególności uproszczona restrukturyzacja daje firmom narzędzie, by szybko uporządkować sytuację i uniknąć upadłości. Ale żeby przetrwać ten czas, firma potrzebuje dostępu do środków – a ten, dzięki takim fintechom jak Monevia, pozostaje możliwy.